หน่อหวาย เป็นพืชที่มีร าคา เพราะเป็นการนำพืชป่า มาปลูกเป็นพืชสวน เนื่องจากหน่อหวายมีจำนวนน้อย หวาย กอหนึ่งให้หน่อเพียงหน่อเดียว และต้องทิ้งไว้บ้างเพื่อ ให้กอใหญ่งอกงาม ดังนั้นหวายจึงมีร าคาแพง หวาย ขมชนิดหน่อสมบูรณ์มีร าคาหน่อละ 5-10 บาท จึงนับว่า เป็นพืชเศรษฐกิจที่ทำร ายได้ให้แก่ผู้ปลูกขายอย่างมาก เนื่องจากหวายไม่ต้องใส่ปุ๋ย ไม่มีแมลงรบ กวน ไม่ต้องรดน้ำมากนัก เพียงแต่ต้องหมั่น ถางหญ้า ตัดแต่งกิ่งจึงทำให้สะดวกในการ ดูแลกว่าพืชชนิดอื่น ทำรายได้มากกว่า การปลูกข้าว จึงเป็นที่นิยมปลูกหวายแทนการ ทำนาไปบางพื้นที่
การปลูกหวายนั้น สามรถขยายพันธุ์ได้ทั้ง การแยกหน่อจากกอ และการใช้ต้นกล้าที่งอกจาก เมล็ด แต่การขยายพันธุ์ด้วยจะใช้เวลา นานหลายปี และสูญเสียโอกาสที่จะตัดเก็บผลผลิตหน่อหวายรุ่นนั้นๆ ได้ ดังนั้น วิธีการที่เหมาะสมและดีที่สุดคือการเพาะเมล็ด โดยการเพาะเมล็ด กระทำได้ด้วย การเก็บเมล็ดหวายที่แก่จัด ช่วงที่มีเมล็ดแก่มากและใช้ขยายพันธุ์ได้อยู่ใน ราวเดือน กุมภาพันธ์ ถึง เมษายน เมล็ดหวายที่แก่จัดจะมีปริมาณเป็นจำนวน มาก สามารถนำมาเพาะเมล็ดปลูกเพื่อขยายพันธุ์ต่อไป
การเตรียมพื้นที่ปลูก
1. วัสตุที่ใช้ในการเพาะประกอบด้วย ดินร่วน+ทร าย+แกลบเผา+ปุ๋ยคอก(มูลโค)ที่สลายตัวดีแล้ว ในอัตราส่วน 1:1:1:1 แปลงเพาะควรทำในบริเวณที่ได้รับแสงแดดประมาณ 70 %- 80 % เมื่อเตรียมแปลงและวัสดุเพาะเสร็จเรียบร้อยแล้ว เกลี่ยผิวแปลงให้เรียบ
2. ใช้ไม้ขีดเป็นร่องลึกประมาณ 1 นิ้ว ห่างกันแถวละ 3-4 นิ้ว แล้วโรยเมล็ดหวายที่เก็บได้มาใหม่ ไปตามแนวร่อง โรยปิดทับหน้าอีกครั้งด้วยวัสดุเพาะดังกล่าว หนา 1 นิ้ว รดน้ำให้ชุ่มอยู่เสมอ เมล็ดหวายจะเริ่อมทยอยงอกภายใน 1.5-2 เดือน และจะมีขนาดโตพอที่จะย้ายลงถุงชำได้ในเวลาประมา
3. หวายเป็นระบบรากแขนงมากมายประสานกันอยู่ตามลักษณะของพืชตระกูลปาล์มทั่วๆ ไป ส่วนยอดก็ยังสามารถเจริญเติบโตเป็นลำต้นต่อไปได้เรื่อยๆ
4. เมื่ออายุได้ 2-3 ปี จะเริ่มติดดอกและให้ผลที่สสามารถนำไปขยายพันธุ์ได้
5. เกี่วยกับการตัดและการเก็บผลผลิตหน่อหวาย ในช่วงที่มีอายุการปลูก 1-1.5 ปี กอหวายจะเจริญเติบโตและแตกขยายกอเพิ่มจำนวนหน่อเป็น 6-10 หน่อ ภายในอายุ 2-3 ปี ในการตัดเก็บผลผลิตหน่อหวายรุ่นต่อไปจะเก็บได้ภายใน 6-8 เดือน หลังจากหน่อโผล่พ้นดิน จำนวนผลผลิตหน่อหวายในแต่ละกอจะมีจำนวนมากขึ้นตามอายุของกอหวายที่มากขึ้น เมื่ออายุ 8 ปีขึ้นไป หวายดงที่เจริญเติบโตได้ขนาดพอตั ดเก็บได้
6. อายุของหน่อหวาย นับแต่วันโผล่พ้นผิวดินจนถึงวันตั ดเก็บผลผลิตได้มีอายุประมาณ 6-8 เดือน ตามฤดูการและการบำรุงดูแล ย กเว้นหวายหน่อแรกหนือต้ นแรกที่ถูกตั ด คือจะตั ดได้เมื่ออายุได้ 1-1.5 ปีหลังปลูก
การดูแลรักษา
1. การให้น้ำ น้ำเป็นปัจจัยที่สำคัญมากต่อการเจริญเติบโตของหวายดง หากมีการสูบน้ำขึ้นมารดแปลงหวายได้ในช่วงฤดูแล้งจะทำให้ผลผลิตหน่อหวายมีออก มาอย่างต่อเนื่องตลอดปี
2. ในการกำจัดวัชพืชควรใช้ รถไถเดินตามช่วยในการกำจัดวั ชพืช โดยทำการไถพรวนเพื่อกำจั ดวัชพืฃอย่างน้อยปีละครั้ง ในช่วง
3. ต้นฤดูฝน ในกรณีนี้จึงควรไถพรวนตรงกลางระหว่างแถวหวายอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง เพื่อป้องกันปัญหาดังกล่าว4.ในการใส่ปุ๋ยของจะเน้นใส่ปุ๋ยคอกเป็นประจำและต่อเนื่องเพราะทำ ให้หวายเจริญงอกงามได้นานกว่าปุ๋ยเค มี และการใส่ปุ๋ยเคมีนั้นจะใส่อย่างน้อยปีละครั้ง และไม่ทำลายดินด้วย
วิธีการใส่ปุ๋ยที่สะดวกให้ขุดหลุมตรงกลางระหว่างกอหวายแต่ละกอ แล้วใส่ปุ๋ยคอกลงในหลุมให้เต็ม จากนั้นใช้ดินที่ขุดขึ้นกลบทับหน้าปุ๋ยอีกที การใส่ปุ๋ยด้วยวิธีนี้จะทำให้สะดวกและประหยัดแรงงานได้มาก และพบว่าต้นหวายเจริญเติบโตงอกงามได้ไม่แพ้วิธีอื่น แต่หากมีแรงงานมากก็ควรใส่ปุ๋ยรอบทั้งกอแล้วจึงพรวนดินกลบ
เรียบเรียงโดจเพจธรรมะเกษตรก้าวหน้า