การปลูกผักลอยแพ มีการพัฒนามาจากช่วงหนึ่งของประเทศไทยที่เกิดน้ำท่วมหนักเมื่อปี พ.ศ.2554 หน้าดินที่ใช้ทำการปลูกผักนั้นถูกทำลายไปจนหมดสิ้น จึงเกิดมีแนวคิดใหม่ๆเกี่ยวกับการปลูกผัก ซึ่งสามารถปลูกบนพื้นน้ำได้ ไม่ต้องปลูกบนพื้นดิน มันมีประโยชน์มากในช่วงที่น้ำท่วมยาวๆ ในการทดลองทำแพปลูกผักบนพื้นน้ำครั้งแรก ทดลองขึ้นที่จังหวัดอุบลราชธานี ทำให้ผู้คนที่ประสบภัยน้ำท่วม เสียหายทั้งบ้านเรือนและพ้นที่การเกษตรกลับมามีหวังกับการปลูกผักลอยแพอีกครั้ง
สภาพแหล่งน้ำ
การปลูกผักลอยแพ สามารถที่จะปลูกบนพื้นน้ำที่ใดก็ได้ สภาพแหล่งน้ำก็ควรเป็นสภาพแหล่งน้ำที่สะอาด ไม่มีการติดเชื้อ ไม่มีการเน่า อย่างช่วงน้ำท่วมนี้ก็สามารถปลูกได้ง่ายๆ สภาพแหล่งน้ำอย่างแม่น้ำลำคลองนี้ก็สามารถปลูกได้เช่นเดียวกัน
พันธุ์ผักที่จะปลูกแบบลอยแพ
ผักที่นิยมนำมาปลูกลอยแพ ส่วนใหญ่จะเป็นผักสวนครัว เพราะว่าปลูกง่ายและได้ผลผลิตที่ดีพอสมควร อย่างเช่น ผักบุ้ง ผักคะน้า ถั่วฝักยาว มะเขือเทศ ต้นหอม ผักชี ใบแมงลัก โหระพา ใบกะเพราะ นอกจากนั้นก็ยังมีอีกหลายชนิดที่กำลังทดลองปลูก เพราะมันไม่ได้แค่กินได้อย่างเดียว มันสามารถขายได้ด้วย
ฤดูที่เหมาะกับการปลูกผักลอยแพ
จริงๆแล้วการปลูกผักลอยแพ สามารถที่จะทำได้ทุกฤดูกาล เพราะมันปลูกบนพื้นน้ำ ที่ใดมีแหล่งน้ำ ก็สามารถที่จะปลูกได้เลย แต่เพราะผักลอยแพถูกพัฒนามาปลูกในช่วงฤดูฝน เลยทำให้นิยมปลูกในช่วงฤดูฝน ช่วงที่มีน้ำท่วมเป็นส่วนใหญ่
วิธีการปลูกผักลอยแพ
เริ่มจากการเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อมกันก่อนที่จะทำการปลูก เริ่มจากการเตรียม ถุงกระสอบปุ๋ย และเข็มสำหรับเย็บกระสอบ เศษโฟม ขนาดและรูปร่างต่างๆ ผ้าสแลน เชือกพลาสติก ผักตบชวา หรือพืชน้ำชนิดใดก็ได้ที่สามารถลอยน้ำได้ และเตรียมดินผสมกับปุ๋ยอินทรีย์เอาไว้
1. ขั้นตอนเริ่มต้นต้องเตรียมแพสำหรับการปลูกก่อน โดยการนำเศษโฟมยัดเข้าไปในกระสอบปุ๋ย ก็จะได้ทุ่นกระสอบที่สามารถลอยน้ำได้ เย็บปิดปากกระสอบให้เรียบร้อย
2. นำสแลนมาซ้อนกัน 2 ผืน แนะนำว่าให้เลือกแบบมาตรฐาน เพราะว่าจะหนาหน่อย และหลังจากนั้นก็เย็บให้มันเป็นช่องๆสำหรับที่จะใส่ทุ่นกระสอบโฟมที่เตรียมไว้ลงไป
3. นำไม้ไผ่ มามัดติดกับทุ่นกระสอบโฟมที่เตรียมเอาไว้ ก็จะกลายเป็นแพที่สามารถลอยน้ำได้
นำผักตบชวา หรือพืชน้ำชนิดใดก็ได้มารองและอัดบนแพให้แน่น หลังจากนั้นจึงค่อยนำดินผสมปุ๋ยที่เตรียมเอาไว้มาลง ส่วนผสมทั้งหมดนี้จะแน่นมาก หลังจากนั้นก็เอาพืชผักที่ต้องการปลูก เมล็ดพันธุ์ผักที่ต้องการปลูกลงได้เลย
4. การปลูกผักลอยแพ สามารถที่จะใส่ปุ๋ยลงไปได้เมื่อต้องการ แต่ข้อดีก็คือไม่ต้องรดน้ำบ่อย เพราะปลูกบนพื้นน้ำอยู่แล้ว หลังจากนั้นก็คอยดูแลเรื่องดิน ที่อาจจะพรวนและเติมลงไปตามสมควร หรือเมื่อมีวัชพืชอะไรมารบกวน ก็กำจัดออกได้ค่อนข้างง่าย แต่การปลูกผักลอยแพนั้น จะมีศัตรูพืชได้ยาก อาจจะเป็นสัตว์น้ำ หรือวัชพืชที่มาตามน้ำบ้าง หรือใช้น้ำผสมขี้เถ้าถ่านฉีดไล่พวกเพลี้ยหรือวัชพืชออกไป ไม่มีสารเคมีหลงเหลืออยู่อย่างแน่นอน
การเก็บเกี่ยว
เมื่อโตเต็มที่แล้ว ก็สามารถเก็บเกี่ยวได้ตามที่ต้องการ ซึ่งผักแต่ละชนิดก็มีวิธีการเก็บเกี่ยวที่ไม่เหมือนกัน เก็บไปกินแล้วก็อาจจะขึ้นมาได้ใหม่บ้าง แต่บางชนิดถ้าเก็บเกี่ยวไปหมดแล้วก็ต้องลงเมล็ดพันธุ์เพื่อปลูกใหม่ ซึ่งการปลูกผักลอยแพนั้น ใช้ระยะเวลาไม่นานในการปลูกก็สามารถที่จะเก็บเกี่ยวได้แล้ว
ผลตอบแทน
นอกจากจะเก็บเกี่ยวไปกินได้แล้ว ยังสามารถปลูกขายได้ด้วย ขายได้ตามท้องตลาด ได้กำไรงามแน่นอนเพราะว่าไม่ต้องลงทุนสูง การปลูกผักลอยแพ เป็นวิธีการที่เอาไว้ฟื้นฟูผู้คนที่ประสบภัยน้ำท่วม ให้มีลู่ทางอื่นๆ มีช่องทางอื่นๆในการทำกินได้
และเทคนิคเด็ดในการปลูกผักสวนครัวบนพื้นน้ำ เป็นผักลอยแพนั้น อาจจะสามารถใช้อุปกรณ์อื่นๆที่ลอยน้ำได้เป็นตัวช่วยก็ได้ อย่างเช่น ขวดน้ำพลาสติกเหลือใช้ แกลลอน กาบมะพร้าวที่จะช่วยดูดซับน้ำ ที่ใช้ประโยชน์ไม่ใช่แค่โฟมเพียงอย่างเดียวเท่านั้น