Thursday, 28 March 2024

จากชาวไร่ หนี้สินล้นตัว สู่ “ปราชญ์แห่งแผ่นดิน” ผู้พลิกชีวิตด้วยศาสตร์พระราชา

อีกหนึ่งบุคคลทางด้านการเกษตรที่คนทั่วไปต่างรู้จักกันดี “เลี่ยม บุตรจันทา” หรือ “พ่อเลี่ยม” เกษตรกรผู้สร้างแรงบันดาลใจ ที่ในอดีตนั้น เขาทำเพียงปลูกอ้อย มันสัมปะหลัง จนหนี้สินพอกพูน เนื่องจากเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เพียงปีละ 1 ครั้ง

ต่อมาเขาตัดสินใจขายที่ดินเพื่อนำเงินไปใช้หนี้ และเหลือเงินจากการใช้หนี้มาจำนวน 1 แสนบาท จึงอพยพถิ่นฐานภรรยาและลูกมาอยู่ที่อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา และซื้อที่ดินจำนวน 1 แปลง 50 ไร่ หลังจากนั้นจึงได้ตัดถางป่าเป็นพื้นที่โล่งโดยประกาศจะไม่ปลูกมันอีก

พ่อเลี่ยมหันมาปลูกข้าวโพดด้วยเงินที่เหลือก้อนสุดท้าย แต่ก็ขายได้ปีละครั้งเหมือนเดิม จนชีวิตวนเวียน กลับมามีหนี้สินอีกครั้ง

ในปี 2539 พ่อเลี่ยมได้เรียนรู้ถึงได้เรียนรู้และศึกษาจากวิทยากรท่านหนึ่ง ที่ได้พูดถึง ศาสตร์พระราชาและปรัชญาของพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ด้ ว ย ก า ร พึ่ ง พ า ต น เ อ ง พ่อเลี่ยมจึงได้เริ่มทำบัญชีครัวเรือนและเมื่อสิ้นปีมาดูจึงรู้ว่า รายจ่ายที่จ่ายไปมาจากอาหารต่างๆ ที่สามารถปลูกหรือสร้างขึ้นมาเองได้

พ่อเลี่ยมจึงได้ประกาศกับครอบครัวว่า ต่ อ ไ ป นี้ พ่อ จ ะ ไ ม่ ป ลู ก อ ะ ไ ร เ พื่ อ นำ ไ ป ข า ย อี ก แ ล้ ว แต่เราจะปลูกสิ่งที่เรากิน ทั้งข้าวพืชผักและผลไม้ต่างๆ โดยใช้ ห ลั ก ป่ า 3 อ ย่ า ง ป ร ะ โ ย ช น์ 4 อ ย่ า ง ที่สร้างประโยชน์และคุณค่าได้อย่างมหาศาล

จากนั้นจึงได้เริ่ม ปลูกป่าตั้งแต่ปี 2542 ทั้งไม้ยืนต้นไม้กินผลและไม้ใช้สอยต่างๆ ผสมกับปลูกพืชผักสวนครัวหลายชนิด ปัจจุบันมีเนื้อที่ประมาณ 13 ไร่ มีทุกอย่างที่อยากกิน ไม่ต้องซื้ออะไร เพราะของกินมีทุกชนิด ส่วนของใช้เช่นสบู่แชมพูน้ำยาล้างจานหรือน้ำยาซักผ้าก็ทำใช้เอง

ในสวนผมจะปลูกไม้ผล มะเฟือง มะไฟ มะกรูด มะนาว มะพร้าว ส้มโอ ฟัก แฟง แตงโม หลังจากที่ทำสวน ก็มีคำถามว่าทำแล้วจะขายได้ที่ไหน ปลูกแล้วเราจะไม่ขาย เราจะกินในครอบครัวให้พอ เหลือแล้วจึงนำไปขาย จะขายในสิ่งที่เห็นว่าเป็นประโยชน์นอกจากนั้นในสวนของผมปลูกต้นไม้ 153 ชนิด แต่ละชนิดที่ปลูกผมรู้จักหมดทุกต้น เพราะผมลงมือปลูกเอง และแต่ละชนิดสามารถใช้ประโยชน์ได้ทุกต้น การปลูกต้นไม้ควรจะมี ระดับ คือไม้เตียน ไม้ผล ไม้กินดอก ไม้หน้าดิน ไม้ใต้ดิน ได้แก่ มันบางอย่าง กลอย ทุกคนที่มาเที่ยวสวนออนซอนรับรองไม่อด มีมันให้กิน”

จากนั้น พ่อเลี่ยมเกษตรแบบผสมผสานตามแนวพระราชดำริของรัชกาลที่ 9 เรื่องการพึ่งพาตนเองเป็นหลัก เหลือกินก็แบ่งปัน เหลือจากแบ่งปันก็ขาย จนมีชาวบ้านมาขอซื้อผลผลิตและพืชผักจำนวนมาก ต่อจากนั้นอีก 6 ปีก็สามารถใช้หนี้ก้อนสุดท้ายได้หมด

หลักคิดใน ก า ร ดำ เ นิ น ชี วิ ต ข อ ง พ่ อ เ ลี่ ย ม สู่การปฏิบัติต้องรู้จริง โดยเฉพาะ 5 รู้ คือ
1. รู้จักตนเอง คือ ตัวเองชอบทำอะไรถนัดทางด้านไหน
2. รู้จักปัญหาของตัวเอง ได้เรียนรู้ตัวเองว่าปัญหาหนี้สินมาจากการใช้ชีวิตของตัวเอง
3. รู้จักตัวเองว่าอยู่บนฐาน ทรัพยากรอะไรบ้าง
4. รู้จักการใช้ทรัพยากร และ
5. รู้จักว่าตัวเราคือใคร จะทำอาชีพอะไร
ถ้ารู้ทั้ง 5 ข้อนี้ ทำอาชีพไหนก็มีความสุข

ปัจจุบันบ้านของพ่อเลี่ยมกลายเป็นสวนป่า ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายกับครอบครัว และมีประชาชนจำนวนมากที่เป็นผู้สนใจด้านการเกษตรเข้ามาศึกษาเรียนรู้ และพร้อมถ่ายทอดวิชาต่างๆให้บุคคลทั่วไปเพื่อสานต่อหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและศาสตร์พระราชา เพื่อให้อยู่กับลูกหลานไปนานเท่านาน

เรียบเรียงโดย เกษตรก้าวหน้า