“ไข่เป็ด”เป็นแหล่งอาหารที่ให้โปรตีนสูง และนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายวิธี แต่ในปัจจุบันไข่เป็นที่มีขายอยู่ตามท้องตลาดมีปริมาณไม่เพียงพอกับความต้องการของผู้บริโภค เพราะเป็ดไข่เลี้ยงค่อนข้างยาก หากเป็ดเกิดอาการตกใจหรือดูแลไม่ดีพอก็จะไม่ยอมไข่ แต่สำหรับนายนิติภูมิ หลงเก เกษตรกรอำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล สามารถเลี้ยงเป็ดไข่เป็นอาชีพเสริมร่วมกับอาชีพอื่นๆได้เป็นอย่างดีในบริเวณเดียวกัน และเป็ดไข่สามารถให้ผลผลิตได้อย่างต่อเนื่อง
การเลี้ยงเป็ดของนายนิติภูมิ จะให้อาหารธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่นที่ผลิตเอง หรือหาซื้อเพิ่มเติม เช่น รำข้าว ปลายข้าว หรือเศษอาหารที่เหลือ และเสรอมด้วยอาหารธรรมชาติ หรือเศษเหลือจากอาชีพการเกษตร เช่น ต้นกล้วย หญ้าสด จอก แหน เศษผัก ผักตบชวา เป็นต้น ซึ่งเป็นการลดต้นทุนการผลิตเป็ดไข่ได้เป็นอย่างดี ซึ่งเป็ดไข่จะเริ่มให้ไข่เมื่อมีประมาณอายุ 5 เดือน
พื้นที่สำหรับเลี้ยงเป็ดไข่
ใช้ตาข่ายเขียวล้อมให้เป็นคอกสี่เหลี่ยมสำหรับให้เป็ดนอนช่วงกลางคืน และควรเป็นพื้นที่ใกล้แหล่งน้ำ เพื่อให้เป็ดได้ลงอาบน้ำเพื่อคลายร้อนและคลายเครียด
การเลี้ยงเป็ดไข่ในระยะต่างๆ
1. ลูกเป็ดที่มีอายุระหว่าง 1 วัน – 3 สัปดาห์ ควรให้ความอบอุ่นให้เพียงพอ ซึ่งสามารถใช้หลอดไฟฟ้าเพื่อเพิ่มความอบอุ่นได้
2. ในระยะแรกที่เริ่มเลี้ยงอย่าให้ลุกเป็ดเล็กลงเล่นน้ำ ภาชนะสำหรับใส่น้ำควรมีที่กั้นเพื่อไม่ให้เป็ดลงไปเล่นเพราะอาจจะทำให้ลูกเป็ดหนาวและปอดบวมได้ง่าย
3. เมื่อลูกเป็ดมีอายุ 2 – 6 วัน ควรให้อาหารอ่อนๆ ที่สามารถย่อยง่ายๆ ซึ่งทำได้โดยการใช้ข้าสุกผสมกับอาหารลูกไก่ในอัตรา 2 : 1 คลุกน้ำเล็กน้อยพอหมาดใส่รางอาหารให้ลูกเป็ดกิน
4. เมื่อลูกเป็ดมีอายุ 1 – 4 สัปดาห์ จะเติบโตแข็งแรงสามารถหั่นผักสดหรือหญ้าขน (วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น) หั่นฝอยผสมเข้าไป และค่อยๆ ลดจำนวนข้าวสุกลง นอกจากนี้ยังสามารถให้อาหารผสมมากขึ้น โดยจะให้รำละเอียดผสมกับเศษวัสดุ ซึ่งเป็นสูตรอาหารที่คิดขึ้นเอง
5. สำหรับอาหารเป็ดช่วงอายุระหว่าง 1 – 4 เดือน ระยะนี้เป็นระยะของการเจริญเติบโตเร็ว อาหารที่ให้ควรจะเป็นอาหารที่ผสมเอง ซึ่งให้วัสดุเศษเหลือทางการเกษตร ผสมกับน้ำหมักจากปลา ระยะนี้สามารถปล่อยให้เป็ดไข่ลงเล่นน้ำและหาอาหารเองในธรรมชาติได้แล้ว โดยธรรมชาติของเป็ด สามารถหาลูกกุ้ง ลูกปลา หรือหอยเล็กๆ กินได้ตามแหล่งน้ำธรรมชาติ
การทำน้ำปลาหมัก
ส่วนประกอบ
1. ปลาเป็ด (หมายถึง ปลาตัวเล็กๆ) จำนวน 50 กิโลกรัม
2. พด 2 จำนวน 2 ซอง
3. กากน้ำตาล จำนวน 30 ลิตร
4. น้ำสะอาด
วิธีการทำ
1 ละลาย พด 2 ในน้ำเล็กน้อยคนให้ละลาย
2 ใส่กากน้ำตาล จำนวน 15 ลิตร ลงไปในน้ำละลาย พด 2 คนให้เข้ากัน
3 ใส่ปลาเป็ดลงไป แล้วคนให้เข้ากัน นำไปใส่ในถังหมักขนาด 150 ลิตร
4 ใส่น้ำสะอาจนท่วมปลา แล้วคนให้เข้ากัน แล้วเติมกากน้ำตาลส่วนที่เหลือ แล้วคนให้เข้ากันหมักทิ้งไว้ 2 วัน ซึ่งในวันแรกของการหมัก ต้องหมั่นคนให้ส่วนผสมเข้ากันเพื่อป้องกันไม่ให้ส่วนผสมล้นออกมาจากถังหมัก ในวันที่ 2 หลังจากที่ปลาหมักยุบตัวให้ใส่น้ำสะอาดให้เต็มถังปิดฝาให้สนิท ทิ้งไว้ 2 วัน หลังจากนั้นก้อสามารถนำมาใช้เป็นสวนผสมในอาหารเป็ดไข่ได้
สูตรอาหารบำรุงเป็ดออกไข่มาก
วัสดุ – อุปกรณ์
1 ท่อนกล้วยสับละเอียด 50 กิโลกรัม
2 กากน้ำตาล ½ กิโลกรัม
3 เกลือ 2-3 ขีด
นำมาหมักผสมกันไว้ 2 คืน สามารถนำมาเป็นอาหารได้
การนำไปใช้
ให้นำสูตรอาหารบำรุงเป็ดออกไข่มาก 1 กก. ผสมหัวอาหาร 5 กิโลกรัม รำ 5 กิโลกรัม และน้ำหมักผลไม้สุก 3 ช้อนแกง นำทั้งหมดผสมหมักไว้ 1 คืน แล้วนำไปให้เป็ดกินตามปริมาณที่ให้อาหารเป็ดในแต่ละวัน จะช่วยบำรุงเป็ดให้ออกไข่มาก และลดต้นทุนด้วย
เรียบเรียงโดย ธรรมะเกษตรก้าวหน้า