หลุมพอเพียงนั้นเป็นแนวคิดในการปลูกต้นไม้หลายชนิดรวมกันหนึ่งหลุม ให้ต้นไม้แต่ละชนิดช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน เป็นที่พักพิงของต้นไม้อาศัยของดีของกันและกัน เช่น การที่เราปลูกต้นไม้ใหญ่เพื่อเป็นการให้ร่มเงากับต้องไม้เล็กที่เป็นพืชเ ลื้ อ ยคลุมหน้าดินลดการระเหยของน้ำในหน้าดินเป็นการช่วยให้พืชในหลุมนั้นทนความแล้งได้ หรือจะเป็นพืชสมุนไพรที่มีความแส บร้ อน จะเป็นการป้องกันและไล่ศั ต รูพืชได้ดี
หลุมพอเพียง เป็นการปลูกพืชรวมกันเป็นกลุ่มในลักษณะหลุมตื้นๆ ขนาดของหลุมที่นิยมทำคือ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร เริ่มจากเตรียมพื้นที่ตามขนาดที่กำหนด แล้วก็ปลูกหญ้าแฝกเป็นรูปวงกลมหรือเป็นล็อกสี่เหลี่ยม จากนั้นปลูกไม้ในหลุมนี้ ลงได้ถึง 4 – 5 ประเภทในหลุมเดียว เพื่อลดภาระการรดน้ำ ปลูกซ้ำและเกื้อต่อการกำจัดศั ต รูพืชเพราะให้ทุกอย่ างเกื้อกูลกันเอง
เทคนิคการทำหลุมพอเพียง
1ขนาดหลุมพอเพียงควรมีขนาดกว้าง 80 – 100 เซนติเมตรลึกประมาณ 30 เซนติเมตร
2ระยะห่างระหว่างหลุม 4 x 4 เมตร ถ้ามีพื้นที่ 1 ไร่ จะได้ 100 หลุม
พืชที่ปลูกตามแนวทางของพระอาจารย์ 1 หลุมพอเพียง ประกอบด้วยพืช 4 ประเภท
1.พืชพี่เลี้ยง เป็นไม้ที่ให้ร่มเงา เก็บน้ำ เก็บความชื้นโดยเฉพาะช่วงร้อนหรือหน้าแล้ง เช่น กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม ควรปลูกทางทิศตะวันต ก เพราะช่วยบังแสงช่วงบ่ายที่อากาศร้อนจัด เป็นพี่เลี้ยงให้พืชที่ไม่ชอบแด ดจัดมาก ได้กล้วยเครือแรกเมื่อปลูก 1 ปี ก็ตั ดทิ้ง ปล่อยหน่อใหม่ให้ทำงาน
2.พืชยืนต้น ประกอบด้วย ขนุน มะม่วง มะนาว กระท้อน เงาะ ทุเรียน มังคุด ย างพารา เป็นต้น ในหลุมหนึ่งควรเลือกปลูกแค่ประเภทเดียว
3.พืชฉลาด เป็นไม้ข้ามปี ที่สามารถเอาตัวร อดได้ดี เก็บผลได้นานพอสมควร เช่น ชะอม ผักหวาน มะละกอ ผักติ้ว ผักเม็ก เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 1 เดือนไปเรื่อยๆ
4.พืชปัญญาอ่อน หรือ ไม้ร ายวัน เป็นไม้ล้มลุกปลูกง่าย ต้องคอยปลูกใหม่ ดูแลรดน้ำทุกวัน แต่เก็บผลได้เร็ว ได้ทุกวัน เช่น พริก มะเขือ กะเพรา โหระพาตะไคร้ ข่า ฟักทอง แตงไทย แตงกวา ผักบุ้งจีน คะน้า เป็นต้น เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 15 วัน
วิธีการทำหลุมพอเพียง
1.ขุดหลุมขนาดกว้าง 80 – 100 เซนติเมตรลึกประมาณ 30 เซนติเมตรลักษณะเป็นวงกลมหรือสี่เหลี่ยม
2.ปลูกหญ้าแฝกล้อมรอบหลุม รากแฝกจะสาน เป็นร่างแหในแนวดิ่ง ช่วยยึดดินให้คงรูป เปรียบเสมือนกระถางธรรมชาติ ปลูกพืชทั้ง 4 ประเภท
3.การปลูกพืชแบบหลุมพอเพียงนี้ สามารถให้ผลิตผลกับเราตั้งแต่ระยะสั้นถึงระยะย า ว
อีกทั้งยังลดภาระการให้น้ำและลดต้นทุนในการปลูกซ้ำ พื้นที่ช่องว่างในหลุมยังใช้ประโยชน์ปลูกพืชผักช่วยคลุมพินแทนที่จะปล่อยให้วั ชพืชขึ้น เลยหลุมพอเพียง ป ลดห นี้ มีร ายได้ หลุมพอเพียง ตามศาสตร์พระราชา ร.9 สามารถช่วยเกษตรกรป ลด ห นี้ได้จริงไหม นำเสนอผ่านโดย พระมหาสุภาพ พุทธวิริโยเจ้าอาวาทวัดป่านาคำ พระนักพัฒนาที่ช่วยป ล ด ห นี้ เปลี่ยนชีวิ ตเกษตรกร
แหล่งที่มา https://kasetsanjorn.com/1834/CR:กศน.Smart ONIE Smart Farmer 4.0#เกษตรสัญจร#หลุมพอเพียง#ศาสตร์พระราชา เรียบเรียงโดยเพจธรรมะเกษตรก้าวหน้า