ขิ ง อ่ อ น นอกจากนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายแล้ว ยังใช้เป็นผักจิ้ม หรือผักเคียงทานคู่กับอาหารได้หลายเมนู เช่น ทานเป็นผักเคียงคู่กับไส้กรอกอีสาน แหนมหมู แหนมเนื้อ ไก่สามย่าง เมี่ยงคำ หรือใช้ทำเป็นขิงดอง การปลูกขิงอ่อนขายเป็นอาชีพเสริมทำเงิน ซึ่งเหมาะสำหรับคนที่มีที่ดินว่างเปล่า หรือมีสวนไม้ยืนต้นเพราะขิงสามารถปลูกเป็นพืชแซมในร่องสวนได้
ก า ร ป ลู ก ขิ ง อ่ อ น เตรียมแปลงแล้วก็นำเอาแง่ง ขิงที่เตรียมไว้ลงในแปลงปลูก โดยใช้มือคุ้ยทรายหรือเสียมเล็ก ๆ ก็ได้ ลึกประมาณ 8 เซนติเมตร แล้ววางท่อนพันธุ์ในแนวตั้ง หลังจากปลูกประมาณ 1 เดือน ขิงจะแทงหน่อขึ้นมาให้เห็นมีความสูงประมาณ 15-20 เซนติเมตร ขิงมีอายุได้ 2 เดือน ขิงรุ่นแรกจะโผล่พ้นพื้นทรายขึ้นมาสูงประมาณ 15-20 เซนติเมตร ถ้าหากสูงขึ้นมาประมาณ 30-40 เซนติเมตร ก็ทำการเก็บหน่อขายไ
ระยะเวลาที่เก็บแต่ละครั้งจะห่างกันประมาณ 12-15 วัน ผลผลิตที่ได้นั้นแม่ขิงที่เพาะ 100 กิโลกรัม จะเก็บขิงอ่อนรุ่นแรกได้ประมาณ 13 กิโลกรัม ส่วนรุ่นหลัง ๆ จะเก็บได้รุ่นละประมาณ 6-12 กิโลกรัม การคลุมดิน จะสามารถลดค่าใช้จ่ายในการกำจัดวัชพืชไปด้วย ช่วยรักษาความชื้นในแปลงปลูก สำหรับวัสดุคลุมดินที่ใช้นั้นก็หาที่มีอยู่ตามหมู่บ้าน เช่น ทางมะพร้าว ใบหญ้าคา ฟางข้าว เป็นต้น
ก า ร เ ต รี ย ม พั น ธุ์ ป ลู ก
ทำการตัดท่อนพันธุ์เป็นท่อน ๆ ยาวประมาณท่อนละ 2 นิ้ว โดยแต่ละท่อนให้มีตาบนแง่ง ประมาณ 2-3 ตา นำท่อนพันธุ์ดังกล่าวไปแช่ในน้ำยากำจัดเชื้อราอีกครั้ง นำท่อนพันธุ์ที่แช่หรือคลุกยาดังกล่าวมาผึ่งแดดให้แห้งอีกครั้งหนึ่ง จึงค่อยนำไปปลูก สำหรับพื้นที่ปลูก 1 ไร่ จะใช้ท่อนพันธุ์ขิงประมาณ 200-400 กิโลกรัม
การปรับปรุงดินด้วยยูเรีย ปูนขาว และ/หรือมูลไก่ ผสมอบในดิน จะทำให้เชื้อราที่เป็นสาเหตุของโรคโคนเน่าของขิงลดลง ระยะห่างระหว่างแถว 60– 70 เซนติเมตร- ระยะต้นประมาณ 10 – 15 ซม. กลบดินถม ปกหน้าดินด้วยหญ้าคาพอประมาณ การดูแลรักษา- เมื่อต้นขิงโต ( สังเกตว่ามี 3 ใบ ขึ้นไป ) -ให้ปุ๋ยทางต้นโดยใช้ปุ๋ยชีวภาพ ( มูลสัตว์ , ปุ๋ยคอก )- ขิงออกหน่อประมาณ 4 – 5 หน่อ ให้ปุ๋ยเร่งหัวพร้อมพรวนดิน- พ่นยากันแมลงทุกระยะ 20 วัน (ด้วยสารชีวภาพที่ทำเอง)
วิ ธี ก า ร ป ลู ก
หลังจากเตรียมดินแล้วใช้ขุดหลุมโดยใช้ระยะระหว่างหลุม 25 ซม. และระยะระหว่างแถว 60-70 ซม. ใช้ท่อนพันธุ์ที่ชำยอดแล้ววางในหลุม ๆ ละ 1 ท่อน โดยวางต้นที่แตกหน่อตั้งขึ้น กลบดินหนา 2 – 4 ซม. ใช้ฟางแห้งหรือหญ้าแห้งคลุมแล้วรดน้ำ ระยะปลูก 20 – 25x 50 – 70 ซม.จำนวนต้น / ไร่ 9,000 ตัน / ไร่
ก า ร ใ ห้ ปุ๋ ย โดยปกตินิยมใส่ปุ๋ยคอกในช่วงการเตรียมดิน และรอบโคนครั้งแรกเพื่อกระตุ้นให้ขิงงาม สำหรับปุ๋ยที่ใช้คือปุ๋ยสูตร 15-15-15 ซึ่งจะใช้เป็นปุ๋ยรองพื้นในอัตรา 50-60 กิโลกรัมต่อไร่ ต่อจากนั้นเมื่อขิงอายุได้ 2 เดือน และ 4 เดือน จะใช้ปุ๋ยสูตร 13-13-21 ในอัตรา 50-60 กิโลกรัมต่อไร่ การใส่ควรใส่ระหว่างหลุมปลูกประมาณหลุมละ 1 ช้อนชา
ก า ร ใ ห้ น้ำ ที่อำเภอภูเรือ อาศัยความชื้นจากน้ำฝน ในช่วงหน้าฝน ซึ่งส่วนมากจะปลูกเก็บผลผลิตเป็นปี ขายเป็นขิงแก่มากกว่า ซึ่งราคาจะแพงกว่า ราคาที่ซื้อในพื้นที่ อยู่ที่ 7 – 10 บาท สำหรบการขายส่งโรงงาน
ศัตรูพืชที่สำคัญและวิธีการป้องกันกำจัด
โ ร ค ขิ ง เ น่ า ป้องกัน โดยปรับปรุงดินใส่ปูนขาว ก่อนปลูกควรชุบท่อนพันธุ์ด้วยคูปราวิทผสมน้ำเวลาลงปลูก
โ ร ค ใ บ จุ ด ป้องกัน โดยใช้สารป้องกันกำจัดเชื้อราฉีดพ่นให้ทั่วพื้นดิน
โ ร ค ร า ก ป ม คุ ณ สั ง ว ร ป้องกัน โดยปลูกพืชหมุนเวียน ใช้พันธุ์ปราศจากโรค กำจัดไส้เดือนฝอย โดยตากดินไว้เพื่อให้ไข่และตัวอ่อนของไส้เดือนฝอยถูกแดดเผาตาย
การกลบโคนหรือถมโคน นอกจากจะเป็นการกำจัดวัชพืชไปในตัวแล้ว ยังเป็นการกระตุ้นให้ขิงแตกหน่อแตกกอดี และแง่งจะเจริญสมบูรณ์ ครั้งแรก ทำการกลบโคนเมื่อขิงมีอายุ 2 เดือน หรือเมื่อต้นขิงงอกขึ้นมาได้ประมาณ 3 ต้น โดยใช้จอบโกยดินบนสันร่องกลบโคนต้นขิงเพียงครึ่งหนึ่งของร่อง ครั้งที่สอง กระทำหลังจากครั้งแรกประมาณ 1 เดือนจะทำให้ได้ผลลผิคที่ดีขึ้นตามลำดับ
เรียบเรียงโดย เกษตรก้าวหน้า