ขุดบ่อให้มีน้ำใช้ตลอดทั้งปี แม้ในหน้าแล้ง
การมีแหล่งน้ำไว้ใช้เองในไร่ในสวนนั้น ถือเป็นสิ่งที่เกษตรกรทุกคนต้องการเนื่องจากในหน้าแล้งน้ำนั้นมีความสำคัญอย่างมาก แต่การขุดบ่อน้ำนั้นหลายท่านก็ทำการขุดแบบผิดๆจึงทำให้ไม่ได้ทั้งบ่อน้ำที่มีประสิทธิภาพและสิ้นเปลืองพื้นที่ทำกิน ดังนั้นจึงมีวิธีแนะนำการขุดบ่อน้ำที่ให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด โดยมีหลักการขุดดังนี้
1. พื้นที่จะขุดต้องเป็นบริเวณลุ่มต่ำ (สังเกตได้ว่าบริเวณนั้นจะมีกรวดหรือหินเล็กๆถูกน้ำพัดมารวมกัน)
2. ความลึกของสระที่เหมาะสมคือ 4-5 เมตร ถ้าลึกน้อยกว่านี้จะเก็บน้ำไว้ไม่พอใช้ในหน้าแล้ง เพราะน้ำจะระเหยจากย่อทุกๆวัน วันละ 3 มม.
3. ดินที่ขุดขึ้นมาให้นำมาวางกองรอบขอบสระ โดยกองให้อยู่ห่างจากขอบสระประมาณ 1-2 เมตร เพื่อสำหรับกันดินไหลลงบ่อ
4. กองดินนั้นอย่างกองปิดขอบสระจนหมด เพื่อให้น้ำหลากเข้าบ่อได้ง่าย
5. บ่อควรมีความลาดเอียงในอัตรา1:1 ถ้ามีความลึก 4 เมตร ขึ้นไป ต้องขุดให้มีตะพักป้องกันตลิ่งชันทรุดในช่วงที่มีน้ำน้อยในบ่อ
ตัวอย่างบ่อน้ำในแบบต่างๆ
สระที่ 1 มีความลึก 2.5 เมตร เมื่อขุดเสร็จจะเห็นได้ว่ามีแต่น้ำขุ่น เนื่องจากอยูข้างๆนาข้าว
สระที่ 2 ขุดสระไว้ข้างห้วยขนาดเล็ก ระดับน้ำในบ่อจะเท่ากับห้วยข้างๆทำให้มีน้ำใช้ตลอดปี
สระที่ 3 ขุดสระไว้ข้างห้วยเช่นเดียวกัน แต่เป็นห้วยใหญ่ ข้อเสียคือ ในหน้าแล้งน้ำในห้วยจะลดลงมากจะดึงน้ำในสระไปไว้ในห้วยด้วย
สระที่ 4 ขุดสระพื้นที่ที่เป็นดินทราย ขอบสระจะพังทลายลงเรื่อยๆและทำให้สระตื้นง่ายกว่าการขุดสระในพื้นที่อื่น
การขุดบ่อน้ำควรคำนึงถึงปัจจัยหลายๆอย่างเพราะเนื่องจากการขุดบ่อมีค่าใช้จ่ายที่สูงและต้องใช้พื้นที่เยอะด้วย